اوراق بهادار چیست؟ مزایا و معایب اوراق بهادار در ایران

اوراق بهادار به انواع مختلفی از ابزارهای مالی اشاره دارد که به شرکت‌ها و سازمان‌ها اجازه می‌دهد منابع مالی را جذب کنند و سرمایه‌گذاری نمایند. این ابزارها عموماً به صورت سند‌ها یا گواهی‌هایی صادر می‌شوند که حقوق یا مالکیتی را نمایندگی می‌کنند و به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند در شرکت‌ها، سازمان‌ها و پروژه‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند.

انواع اوراق بهادار در ایران

در ایران نیز، همانند سایر بازارهای مالی، انواع مختلفی از اوراق بهادار وجود دارد. در زیر به مرسوم ترین  اوراق بهادار در ایران اشاره خواهم کرد:

1. سهام: سهام نمایندگان قسمتی از سرمایه یک شرکت را مشخص می‌کنند و به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند در سرمایه شرکت سهم داشته باشند. در ایران، بازار سهام عمده‌ترین بازار اوراق بهادار است و در بورس اوراق بهادار تهران (www.tsetmc.com) معامله می‌شود.
2. اوراق مشارکت: اوراق مشارکت به سرمایه‌گذاران امکان مشارکت در سود و زیان یک شرکت را می‌دهند. این اوراق معمولاً در قالب اوراق بهادار مشارکت صادر می‌شوند و در بازار بورس اوراق بهادار تهران معامله می‌شوند.
3. اوراق قرضه: اوراق قرضه شامل اجاره سرمایه به شرکت‌ها و دولت‌ها توسط سرمایه‌گذاران می‌شوند. این اوراق عموماً توسط بانک‌ها صادر می‌شوند و سود و پرداخت سرمایه اصلی آنها بر اساس شرایط تعیین شده در اوراق قرضی انجام می‌شود.
4. اوراق مشارکت تورمی:این نوع اوراق بهادار به سرمایه‌گذاران امکان مشارکت در سود و زیان شرکت‌ها را با توجه به نرخ تورم می‌دهد. این اوراق در بازار بورس اوراق بهادار تهران معامله می‌شوند.
5. اوراق تسهیلات بانکی:  اوراق تسهیلات بانکی به بانک‌ها اجازه می‌دهند تسهیلات مالی را برای پروژه‌ها و شرکت‌ها ارائه کنند. این اوراق معمولاً در قالب اسناد بدهی بانک‌ها صادر می‌شوند.
6. اوراق تبدیل پذیر:اوراق تبدیل‌پذیر به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند در آینده آن‌ها را به سهام شرکت تبدیل کنند. این اوراق در بازار بورس اوراق بهادار تهران معامله می‌شوند.

مزایا سرمایه گذاری در اوراق بهادار ایران

سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار ایران دارای مزایا و فواید متعددی است. در زیر برخی از مزایا سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار ایران را مرور می‌کنیم:

• پتانسیل سودآوری: سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار ایران می‌تواند بازدهی مطلوبی داشته باشد. در صورتی که سهام یک شرکت موفق باشد و ارزش آن افزایش یابد، سود قابل توجهی را می‌توان به دست آورد. همچنین، برخی اوراق بهادار مانند اوراق قرضه و اوراق مشارکت نیز می‌توانند سودآوری مناسبی داشته باشند.
• تنوع سرمایه‌گذاری: بازار سرمایه ایران شامل تنوع زیادی از اوراق بهادار است. این شامل سهام، اوراق مشارکت، اوراق قرضه، اوراق تبدیل‌پذیر و غیره می‌شود. این تنوع به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تناسب بین ریسک و بازده را بر اساس تمایلات و هدف‌های خود انتخاب کنند.
• لیکویدیته: بازار سرمایه ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است و دارای مکانیزم‌هایی است که لیکویدیته مناسبی در معاملات فراهم کند. این به معنای امکان خرید و فروش سریع و آسان اوراق بهادار است و سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی به سرمایه‌های خود دسترسی داشته باشند.
• مالیات: سرمایه‌گذاری در برخی اوراق بهادار مانند برخی اوراق قرضه و اوراق تسهیلات بانکی می‌تواند مزایای مالیاتی داشته باشد. برخی از این اوراق بهادار معاف از مالیات بر درآمد یا مالیات بر سود هستند که می‌تواند سودمند برای سرمایه‌گذاران باشد.

معایب سرمایه گذاری در اوراق بهادار ایران

هرچند ممکن است سرمایه گذاری در اوراق بهادار ایران با مزایا و قابلیت های خوبی همراه باشد، اما در ادامه به معایب این نوع سرمایه گذاری هم اشاره می‌کنیم تا به خوبی بتوانیم این روش را مقایسه کنیم:

• ریسک بازار: بازار سرمایه ایران به دلیل عوامل مختلفی مانند عدم پایداری اقتصادی، تغییرات قوانین و مقررات، نوسانات قیمتی بالا و عدم شفافیت کافی، به ریسک بازار بالایی اعتبار می‌یابد. این ریسک می‌تواند باعث سودآوری کمتر یا حتی زیان برای سرمایه‌گذاران شود.
• عدم پایداری سیاسی و اقتصادی: تغییرات سیاسی و اقتصادی در کشور می‌توانند تأثیر بزرگی بر بازار سرمایه داشته باشند. عدم پیش‌بینی و پایداری در سیاست‌های دولتی، تغییرات نرخ ارز و تورم، تحریم‌ها و تحولات دیگر می‌توانند بازار سرمایه را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهند.
• محدودیت‌های قانونی: قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران ممکن است محدودیت‌هایی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کنند. ممکن است محدودیت‌هایی در زمینه خرید و فروش اوراق بهادار، تسهیلات بانکی، سرمایه‌گذاری خارجی و موارد دیگر وجود داشته باشد که باعث محدود شدن انتخابات سرمایه‌گذاری و افزایش ریسک‌ها می‌شود.
• عدم شفافیت: در بازار سرمایه ایران، عدم شفافیت مناسب و اطلاعات کافی درباره شرکت‌ها و اوراق بهادار وجود دارد. این موضوع می‌تواند باعث کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران و افزایش ریسک سرمایه‌گذاری شود.
• محدودیت در تبدیل به نقدینگی: در برخی موارد، تبدیل دارایی‌های سرمایه‌گذاری به نقدینگی در بازار سرمایه ایران ممکن است مشکلاتی داشته باشد. لزوم انجام معاملات اوراق بهادار از طریق کارگزاران و محدودیت‌هایی که در این فرآیند وجود دارد، می‌تواند باعث مشکلاتی در تبدیل دارایی به نقدینگی شود.

در سال 1403 شاهد تغییر و تحولات زیادی در بورس اوراق بهادار ایران شامل تغییر قوانین و سیاست های کشور، اصلاحات دولت در بازار سرمایه و سایر موارد خواهیم بود. می‌توانید اخبار و آموزش های مهم سرمایه گذاری را در وبلاگ پندار ساز دنبال کنید.

در این مقاله تلاش کردیم اوراق بهادار را برایتان شرح دهیم و یک نگاهی به مزایا و معایب سرمایه گذاری اوراق بهادار در ایران داشته باشیم.

سوالات متداول:

[rank_math_rich_snippet id=”s-30493835-3d6a-4d32-be45-ca895813fa92″]